Muziek op Maat

VOORKEURSMUZIEK IN DE OUDERENZORG

Muziek op Maat – Voorkeursmuziek in de zorg voor (dementerende) ouderen

Iedereen die werkt met dementerende ouderen weet uit ervaring, dat ouderen met bijvoorbeeld verbale beperkingen feilloos liedteksten mee kunnen zingen. Wanneer een oudere verbaal niet meer te bereiken is kan muziek een middel zijn om met hem/haar te communiceren.

‘Muziek op Maat is het bewust toepassen van muziek en stilte in de 24 uurs zorgverlening aan dementerende ouderen met als doel het psychische, sociale en lichamelijke welbevinden te verbeteren.’

 

In deze definitie zijn onderstaande aspecten van belang:

Bewust toepassen

–       Wat is bewust?

–       Hoe, waar en wanneer kunnen muziek en stilte worden toegepast?

–       Wie is daar verantwoordelijk voor?

Muziek

–       Welke muziek kan worden gekozen?

Dementerende oudere

–       Hoe weet je wat een dementerende oudere wel of niet wil horen?

–       Is dat aan verandering onderhevig?

Groepen dementerende ouderen

–       Hoe zorg je ervoor dat  ‘iedereen’ het naar zijn zin heeft?

–       Hoe bewaak  je dat?

–       Hoe zorg je ervoor dat de verschillende (openbare) ruimtes waarover een zorginstelling beschikt worden voorzien van al dan niet de gewenste muziek en stilte.

Psychisch, sociaal en lichamelijk welbevinden

–       Het zich goed, tevreden voelen.

DOEL

Het uitgangspunt van Muziek op Maat is om aan te sluiten bij de belevingswereld van dementerende ouderen, met als doel het optimaliseren van het algemeen welbevinden. Dit wordt gerealiseerd door:

  • het bewust hanteren van voorkeursmuziek en stilte bij het individu en in groepen.
  • het creëren van een (muzikale) sfeer waarin de oudere mens zich veilig voelt en angsten, onzekerheden en agitatie verminderen of verdwijnen

Want naarmate vaardigheden verloren gaan neemt de behoefte aan veiligheid, huiselijkheid en herkenbaarheid toe. De meest ideale situatie is dat Muziek op Maat in de 24-uurszorgverlening wordt opgenomen.

 

DOELGROEP

Muziek op Maat is ten behoeve van alle bewoners van een zorginstelling en ouderen die nog thuis wonen met een zorgindicatie. Globaal gezien betreft dit ouderen vanaf 65 jaar. Speciale aandacht wordt besteed aan ouderen die dementerend zijn.

 

Waarom is Muziek op Maat juist zo belangrijk bij dementerende ouderen?

Bij dementerende ouderen speelt muziek uit hun verleden een grotere rol dan bij niet-dementerenden. Door geheugenverlies en verbale beperkingen is het  moeilijker voor dementerende ouderen om de eigen muzikale voorkeur aan te geven.

Er is minder mogelijkheid tot contact met de omgeving. Door samen naar de muziek te luisteren kan er contact worden gemaakt. Bovendien kunnen herinneringen worden opgeroepen wat tot gesprek kan leiden.

Het kan lastig zijn om praktische zorg te verlenen (ADL en PDL).  Het blijkt uit onderzoek dat dementerende ouderen meer bereid zijn om mee te werken wanneer er voorkeursmuziek wordt beluisterd tijdens de handeling.

Dementerende ouderen krijgen vaak last van  gedragsproblemen zoals agitatie/onrust/depressie. Wanneer positieve gevoelens worden opgeroepen door de muziek kan dit leiden tot  stemmingsverbetering.

Muziek is opgebouwd uit trillingen.

Eénmaal de juiste snaar geraakt werkt het vitaliserend, niet alleen voor individuen maar ook voor de gehele organisatie. Met name in de zorg is dit evident. De juiste snaar raak je alleen indien er rekening wordt gehouden met eigen specifieke wensen van bewoners verankerd in de zorgvisie van het zorgcentrum. Het gevoel van welbevinden neemt toe!

De juiste snaar raken, via Muziek op Maat.

Ik heb Muziek op Maat in  mogen voeren in Woonzorgcentrum Vredenoord te Huis ter Heide, provincie Utrecht.

Paula Koeweiden, directrice van Woonzorgcentrum Vredenoord hierover:

“ Sinds wij werken met Muziek op Maat in Vredenoord is het anders.

Het is opmerkelijk om te ervaren wat moois muziek teweeg brengt bij zowel de bewoner als de medewerker. In de huiskamer van de psychogeriatrie is de sfeer beter geworden .

Onrust en agressie bij bewoners neemt af. Bovendien laten dementerende bewoners ons zien dat er middels muziek en stilte nog veel communicatie mogelijk is, ook wanneer gesproken taal niet meer mogelijk is.

Muziek op Maat past binnen onze identiteit en onze Zorg op Maat die wij in Vredenoord voorstaan en onze bewoners aanbieden. Hun welbevinden staat voorop.”